Wat is zen?

Zen betekent letterlijk 'concentratie'. Met het richten van onze aandacht disciplineren we onze gedachtenstromen. Vanuit de innerlijke ruimte en rust die we daarmee kunnen realiseren kunnen we meer overzicht en meer balans ervaren bij onze dagelijkse handelingen, in ons gedrag en in onze spraak. Dit draagt positief bij aan innerlijke vrede en vrijheidsgevoel (zelfvertrouwen), waardoor we wellicht meer kunnen accepteren en kunnen genieten bij wat er gebeurd en bij wat er te doen staat.
Hoewel we het vermogen ontwikkelen om het leven meer zin te geven, is dat geen doel op zich in zen.
Je kunt zen natuurlijk beoefenen om je idealen na te streven, maar juist als je het beoefent zonder ergens uit te willen komen kun je het veel grotere en rijkere perspectief van zen zien. Zien wie je werkelijk bent, zonder de laag van denkbeelden en ideeën over jezelf en de wereld.

Het klinkt natuurlijk heel eenvoudig, maar zolang wij niet besluiten ons eigen welzijn de hoogste prioriteit te geven maken we het moeilijker dan het feitelijk is.  We zetten onszelf steeds gevangen met allerlei gedachten over onze idealen, waarmee we ons leven uiteindelijk weer op de oude voet voortzetten.
Een leven dat in bepaalde mate leidt tot innerlijke extremen, zoals diepe onrust aan de ene kant en een mate van onverschilligheid aan de andere kant. Als gevolg hiervan doen we veel dingen door elkaar en geautomatiseerd vanuit onze gewoontes en dat kost ons veel nutteloze energie.
Als we echt in balans zijn komen we veel dichter bij wie we al zijn en dan blijkt dat we iedere situatie kunnen overzien zonder hier eigenlijk iets bedachts (vanuit controlebehoefte, oordelen of verwachtigen) aan toe te hoeven voegen. Als het in de praktijk toch anders blijkt, dan is dat een mooie kans op zelfreflectie.
Dat is de praktische beoefening van zen.